مقدمه
آماتیست سنگی نیمه گرانبهاست که از خانواده کوارتز در رده سیلیکات ها به شمار می رود که به رنگ بنفش و قرمز مایل به ارغوانی دیده می شود و نام خود را از واژه یونانی به معنای «ضد مستی» وام گرفته است. این گوهر به قدری حائز اهمیت است که جزو یکی از سنگ های ماه تولد قرار گرفته که متعلق به بهمن ماهی های عزیز است.
سختی آماتیست 7 است و سفتی نسبتا خوبی دارد ولی از لحاظ استقامت در برابر نور خورشید مقاومت خوبی ندارد و ممکن است رنگ خود را کمی از دست بدهد.
آماتیست در کنار گوهرهایی چون کواتز و عقیق باعث انرژی مضاعف می شود.
رنگ آن از عناصر منگنز، آهن و تیتان به وجود می آید و در سیستم کرسیتالی هگزاگونال رشد می کند و دارای جلای شیشه ای است.
معادن
آماتیست بیشتر در کشورهای برزیل، ماداگاسکار، اروگوئه، آلمان، اتریش، رومانی، چک، روسیه ، آمریکا، سریلانکا، و مکزیک به طور عمده یافت می شود ولی برای اولین بار در کشور رومانی کشف شد. بهترین نوع آماتیست متعلق به کشور سریلانکا است که بسیار محدود به دست می آید.
ژئود ایران و جهان
آماتیست به صورت بلور و ریز بلور که به آن «ژئود» می گویند، یافت می شود.
در ایران در استان بوشهر نوعی از آماتیست یافت شده است که متاسفانه رنگ آن از درجه کیفی پایینی برخوردار است به طوری که به مرور زمان تغییر رنگ می دهد و به صورت نارنجی کمرنگ در می آید ولی در شاهرود و فردوس ژئود های با کیفیتی یافت می شود.
بزرگترین ژئود
بزرگترین ژئود جهان در سال 2007 به ارتفاع 3.27 متر و وزن 2.5 تن در اروگوئه یافت شد که استخراج این ژئود سه ماه زمان برد و نام آن را «ملکه اروگوئه» نامیدند.
تراش
آماتیست گوهری است که اکثر تراشها بر روی آن انجام می گیرد.
تاریخچه آماتیست
در یونان باستان افسانه ای به شرح زیر برای آماتیست بکار برده اند که به «افسانه آماتیست» معروف است:
دختر جوان و زیبایی بنام آماتیست مورد خشم دیونیزوس قرار می گیرد و تهدید به مرگ می شود. دختر جوان به نزد الهه دیانا رفته و از او طلب کمک می کند . الهه دیانا او را به سنگی شفاف و درخشان تبدیل می کند. هنگامی که دیونیزوس سنگ را می بیند به یاد دختر جوان می افتد و یک دل نه صد دل عاشق دختر جوان می شود اما وقتی متوجه می شود که او تبدیل به سنگ شده و دیگر وجود ندارد آنقدر می گرید که اشک او جام شرابش را پر می کند و بر روی سنگ لبریز می شود و رنگ قرمز شراب، سنگ را به رنگ بنفش تغییر داده و از آن زمان نام آماتیست را روی سنگ گذاشتند.
یونانی ها بر این باور بودند که اگر فردی دستبند، گردنبند و یا انگشتر آماتیست را به همراه داشته باشند هر چقدر شراب هم بنوشند هرگز مست نمی شوند. این باور بخاطر وجود رنگ شرابی در آماتیست به وجود آمده بود. حتی طبقه اشراف و سیاستمداران مرفه نیز یک تکه از سنگ آماتیست را همیشه در جام شراب خود نگه می داشتند. برخی نیز به دلیل خواص سنگ آماتیست جام شراب خود را از جنس این کانی می ساختند.
به طور کل یونانی ها معتقد بودند آماتیست می تواند از مسمومیت جلوگیری کند در حالی که سربازان اروپایی قرون وسطا از آماتیست به عنوان محافظ در جنگ و نبرد استفاده می کردند.
تا قرن 18 میلادی آماتیست در رده سنگ های گرانبها درجه بندی می شد و همرده با الماس و یاقوت سرخ و کبود و زمرد قرار می گرفت ولی به مرور زمان با کشف معادن گسترده این کانی در سرتا سر جهان رفته رفته ارزش خود را از دست داد و به گوهرهای نیمه گران بها تنزل یافت.
تبدیل آماتیست به سیترین
آماتیست جزو گوهرهایی است که می توان با روش حرارت دهی در آن تغییر رنگ به وجود آورد و به رنگ های زرد، قهوه ای، نارنجی و سبز تبدیل کرد.
در خیلی از مواقع آماتیستی که به وسیله حرارت و رادیواکتیو به رنگ زرد تبدیل شده است را به عنوان سیترین معرفی می کنند.
در مصر باستان برای آرامش روح و راحت سفر کردن روح به عالم دیگر آماتیست را به شکل قلب برش داده و در بدن مرده جای می دادند. البته این اتفاق برای سرداران و شاهزادگان فراعنه انجام می شد.
آماتیست مصنوعی
در بازارهای جهانی به خصوص ایران متاسفانه نمونه های مصنوعی این گوهر به صورت فراوان پیدا می شود. در سال 1967 تا 1970 برای اولین بار نمونه های آزمایشگاهی (مصنوعی) این گوهر وارد بازار شد. نمونه مصنوعی آماتیست را بیشتر به روش سنتز تولید می کنند. آماتیست مصنوعی از کیفیت بسیار بالایی برخوردار است و خواص فیزیکی و شیمیایی آن مشابه نمونه های طبیعی است اما حتما باید توسط یک گوهرشناس کارشناسی شود. البته نمونه های بدلی آن نیز که از سرامیک و شیشه روسی است نیز وجود دارد که با اندکی تجربه می توان این دو را از هم تشخیص داد ولی تشخیص نمونه های طبیعی از مصنوعی نیاز به دانش گوهرشناسی دارد.
خواص درمانی
آماتیست برای پوست بسیار مفید است و برای کاهش استرس و لکنت زبان و همچنین دفع کابوس بسیار توصیه شده است. این گوهر شادی و آرامش درونی را افزایش می دهد و شجاعت و حافظه و قدرت بدنی را تقویت می کند. همچنین دردهای عضلانی را کاهش می دهد و برای رشد و تقویت مو بسیار موثر است.
(اطلاعات منتشر شده درباره خواص درمانی این سنگ از منابع مختلف خارجی جمع آوری شده است و به هیچ وجه به عنوان جایگزینِ روش های طب جدید توسط کارشناسان گوهرنگار توصیه نمی شود.)
پاسخ دادن